Men respect women, yield to women (“Ladies first”) and help women because women have pregnancy and baby delivery that are painful and possibly fatal._Đàn ông kính trọng phụ nữ, nhường phụ nữ (“Quý Bà ưu tiên”) và giúp đỡ phụ nữ vì phụ nữ phải mang thai và sinh đẻ là những việc đau đớn và có thể chết người.
Khai Phi
1. If you were born to a queen, you have automatically been a crown prince, a prince, a crown princess, or a princess. And you have automatically had the noble title Duke or Duchess._Nếu bạn là con một Nữ Hoàng, bạn tự động là một vương miện hoàng tử, một hoàng tử, một vương miện công chúa, hoặc một công chúa. Và bạn tự động được tước hiệu quý phái Công Tước hoặc Nữ Công Tước.
2. If you were born to a princess, you have automatically been a crown prince, a prince, a crown princess, or a princess. And you have automatically had the noble title Duke or Duchess._Nếu bạn là con một công chúa, bạn tự động là một vương miện hoàng tử, một hoàng tử (prince Harry), một vương miện công chúa, hoặc một công chúa. Và bạn tự động được tước hiệu quý phái Công Tước hoặc Nữ Công Tước.
3. If you marry a king, you automatically become a queen and have the noble title Duchess. Nếu bạn kết hôn với một ông vua, bán tự động thành hoàng hậu và có tước hiệu quý phái Nữ Công Tuoc.
4. If you marry a crown prince, you automatically become a princess and have the noble title Duchess. When your husband ascends the throne, you automatically become a queen and have the new noble title Duchess. Nếu bạn kết hôn với một vương miện hoàng tử, bạn tự động thành công chúa và có tước hiệu quý phái Nữ Công Tuoc. Khi chồng bạn lên ngôi vũạ, bán tự động thành hoàng hậu và có tước hiệu quý phái Nữ Công Tước mới.
5. If you marry a prince, you automatically become a princess and have the noble title Duchess. Nếu bạn kết hôn với một hoang tử, bạn tự động thành công chúa và có tước hiệu quý phái Nữ Công Tước.
Khai Phi
Thừa Thiên ngưng ních hết , (1)
Quảng Ngãi giờ thôi lo, (2)
Quảng Nam không mất gốc, (3)
Bình Định hết co ro. (4)
Khai Phi
(Phỏng theo câu “Quảng Nam hay cãi, Quảng Ngãi hay lo, Bình Định co ro, Thừa Thiên ních hết”)
(1) Ních: ăn no phình bụng. Dân Huế được triều Nguyễn (1802-1945) ân sủng nói mình “ăn no phình bụng” không để lại gì cho dân Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định (Thừa Thiên ních hết).
(2) Ngày xưa vì đất Quảng Ngãi nhỏ và không tốt, hầu hết dân Quảng Ngãi sống bằng nghề đi biển đánh cá. Thuyền đánh cá thô sơ và phương tiện thông tin cấp cứu không có, vì vậy dán Quảng Ngài hay lo. Ngày nay có tàu đánh cả tốt và phương tiện thông tin cấp cứu khá an toàn, dân Quảng Ngãi hết lo.
(3) Dân Quảng Nam, ngay cả dân Quảng Nam ở ngoại quốc đều lên tiếng họ từ Bắc bộ (Bắc Việt Nam) di cư hoặc bị đầy tới Quảng Nam.
(4) Ngày xưa Nhà Tây Son tỉnh Bình Định nổi dậy tàn sát gần hết dòng dõi Chúa Nguyễn, trừ Nguyễn Phúc Ánh.
Phúc Ánh được Pháp và đạo Thiên Chúa giúp. Phúc Ánh được nhà thờ Thiên Chúa dấu che chở rồi được Pháp đưa ra đảo Phú Quốc. Phúc Ánh gửi con là Nguyễn Phúc Cảnh sang Pháp để làm con tin xin cầu viện. Cậu bé Cảnh bị bệnh chết tại Pháp. Nhờ súng đạn của Pháp giúp, Phúc Ánh dẹp được nhà Tây Sơn và lên ngôi tự xưng là vua Gía Long. Gia Long tàn sát dòng dõi nhà Tây Sơn tàn ác nhất: tứ mã phanh thây: dùng bốn con ngựa xé nát tội nhân, lăng trì (tùng xẻo): sau mỗi tiếng trống xẻo một miếng thịt tội nhân cho đến chết, voi dầy: cho voi đạp chết tội nhân, vân vân. Ngoài ra, triều Nguyễn không ưa và trù dân Bình Định, bởi vậy dân Bình Định sợ (co ro).
1. You live for yourself because you want to live as long as possible.
2. You live for your children who need your care. You must take care of them because you forced them to be born.
3. You live for your spouse who needs your help.
4. You live for your spouse and children who love you and do not want you to die.
1. Bạn sống cho chính bản thân bạn vì bạn muốn sống càng lâu càng tốt.
2. Bạn sống cho con của bạn cần sự chăm sóc của bạn. Bạn có bổn phận phải chăm sóc chúng vì bạn đã ép buộc chúng sinh ra.
3. Bạn sống cho vị hôn phối của bạn cần sự giúp đỡ của bạn.
4. Bạn sống cho vị hôn phối và con của bạn thương yêu bạn không muốn bạn chết.
Khai Phi
Hate and anger move mountains.
Hận thù và căm hờn chuyển được núi.
Khai Phi
Never complain about your care for your children because you forced them to be born._Đừng bao giờ than phiền về sự chăm sóc của bạn cho con bởi vì bạn đã ép buộc con sinh ra.
Khai Phi
The poem hat (that has verses on it)
Location of Nghe An within Vietnam : Vị trí của Nghệ An trong Việt Nam
Anh gửi cho em chiếc nón bài thơ xứ Nghệ mang hình bóng quê hương._I sent you a poem hat that was made in Nghe An and brought a national image. Lợp vào đây trăm mến ngàn thương._I covered it with all my love for you.
Nón bài thơ, em đội nón bài thơ đi đón ngày hội mới._You wore the poem hat to go welcoming the new festival. Nước non ta nay một giải vẹn toàn như chiếc nón bài thơ._Our country has now been united completely like the round poem hat.
ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ
ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ,
Anh gửi tặng nón bài thơ quê mẹ._I sent you a poem hat of our home land. Gửi cho em dòng sông cửa bể, cả vầng trăng và cả trời xanh._With its river and port, even its moon and blue sky. Nước dưới sông có khi đầy khi cạn, trăng trên trời khi tỏ khi mờ._Water in the river goes up and down, the moonlight is either bright or dim. Tình đôi ta từ bấy đến giờ vẫn tròn như chiếc nón bài thơ,_But our love has been perfect like the round poem hat so far.
ơ ơ ơ ơ ơ
Anh gửi cho em chiếc nón bài thơ xứ Nghệ mang hình bóng quê hương._I sent you a poem hat that was made in Nghe An and brought a national image. Lợp vào đây trăm mến ngàn thương._I covered it with all my love for you.
Nón bài thơ, em đội nón bài thơ đi đón ngày hội mới._You wore the poem hat to go welcoming the new festival. Nước non ta nay một giải vẹn toàn như chiếc nón bài thơ. Our country has now been united completely like the round poem hat.
ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ
ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ
Anh gửi tặng nón bài thơ quê mẹ._I sent you a poem hat of our home land. Gửi cho em dòng sông cửa bể, cả vầng trăng và cả trời xanh._With its river and port, even its moon and blue sky. Nước dưới sông có khi đầy khi cạn, trăng trên trời khi tỏ khi mờ. _Water in the river goes up and down, the moonlight is either bright or dim. Tình đôi ta từ bấy đến giờ vẫn tròn như chiếc nón bài thơ._But our love has been perfect like the round poem hat so far.
ơ ơ ơ ơ ơ
Anh gửi cho em chiếc nón bài thơ xứ Nghệ mang hình bóng quê hương._I sent you a poem hat that was made in Nghe An and brought a national image. Lợp vào đây trăm mến ngàn thương._I covered it with all my love for you.
Nón bài thơ, em đội nón bài thơ đi đón ngày hội mới._You wore the poem hat to go welcoming the new festival. Nước non ta nay một giải vẹn toàn như chiếc nón bài thơ._Our country has now been united completely like the round poem hat.
ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ
ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ ơ
Anh gửi tặng nón bài thơ quê mẹ._I sent you a poem hat of our home land. Gửi cho em dòng sông cửa bể, cả vầng trăng và cả trời xanh._With its river and port, even its moon and blue sky. Nước dưới sông có khi đầy khi cạn, trăng trên trời khi tỏ khi mờ._Water in the river goes up and down, the moonlight is either bright or dim. Tình đôi ta từ bấy đến giờ vẫn tròn như chiếc nón…, vẫn tròn như chiếc nón… bài thơ.. anh tặng.. em…_But our love has been perfect so far like the round poem hat … like the round poem hat … I sent … you …
Translation into plain English by Khai Phi
Khai Phi ngắt câu để hát
Khai Phi arranges the words to sing
Lá Thư : Đoàn Chuẩn-Từ Linh_The Letters : Doan Chuan – Tu Linh
Nhớ tới mùa thu năm xưa gửi nhau phong thư ngào ngạt hương._I remembered we sent to each other perfumed love letters in Autumn.
Nét bút đa tình lả lơi._Our writing was beautiful and full of love.
Nhớ phút ngập ngừng lòng giấy viết rằng chờ đến kiếp nào._I remembered my shy hesitancy when I wrote how longer I had to wait for our marriage.
Tình đầu trong gió mùa người yêu ơi._It was our first love in the monsoon, darling!
Em nay về đâu phong thư còn đây. Your letter still remained here and where were you actually ?
Nhớ nhau tìm trong ánh sao._ I missed you, looking at the stars.
Nhớ tới ngày nào cùng bước đến cầu ngồi xõa tóc thề. _I remembered the day you walked with me to a bridge, your beautiful hair fell on your shoulders.
Hẹn lời ân ái trôi tới bến nào hình dáng thuyền yêu._We then sat on a nice boat and promised to be together forever.
Thời gian.. như xoá lời yêu thương._Time seemed to erase our love words.
Thời gian.. phai dần màu bao lá thư._And time faded our love letters.
Anh quay về đây đốt tờ thư quên đi niềm ân ái ngàn xưa._I came back here and burned our letters, trying to forget our love.
Ái ân theo tháng năm tàn, ái ân theo tháng năm vàng._Love withered with time like yellow leaves.
Tình người nghệ sĩ phai rồi._My love already faded.
Nhớ tới mùa thu năm nao mình anh lênh đênh rừng cùng sông._I remembered in Autumn I took adventures alone travelling through the woods and river.
Chiếc lá thu dần vàng theo._Time made leaves get yellow.
Nhớ tới ngày nào cùng bước đến cầu ngồi xõa tóc thề._I remembered the day you walked with me to a bridge, your beautiful hair fell on your shoulders. Còn đâu ân ái.. chăng.. người xưa…_Our love has been gone, darling.
Thời gian.. như xoá lời yêu thương._Time seemed to erase our love words.
Thời gian.. phai dần màu bao lá thư._And time faded our love letters.
Anh quay về đây đốt tờ thư quên đi niềm ân ái ngàn xưa._I came back here and burned our letters, trying to forget our love.
Ái ân theo tháng năm tàn, ái ân theo tháng năm vàng._Love withered with time like yellow leaves.
Tình người nghệ sĩ phai rồi._My love already faded.
Nhớ tới mùa thu năm nao mình anh lênh đênh rừng cùng sông._I remembered in Autumn I took adventures alone travelling through the woods and river.
Chiếc lá thu dần vàng theo._ Time made leaves get yellow.
Nhớ tới ngày nào cùng bước đến cầu ngồi xõa tóc thề._I remembered the day you walked with me to a bridge, your beautiful hair fell on your shoulders. Còn đâu ân ái.. chăng.. người xưa…_Our love has been gone, darling.
Translation into plain English by Khai Phi
Khai Phi ngắt câu để hát
Khai Phi arranges the words to sing
Ca sĩ Trần Thái Hòa
Tears dropped from my eyes when I read about Pham Phan Lang, Cao Minh Nguyet, Nguyen Thi Ngoc Hanh, Hoang Long, Luc Lan Anh, etc because I was a painful mounner when I was just a toddler until my forty nine. I couldn’t tell my stories to anyone until recently to my wife.
How can I write about my stories ? No, I can’t.
Mắt tôi rơi lệ khi đọc về Phạm Phan Lang, Cao Minh Nguyệt, Nguyễn Thị Ngọc Hạnh, Hoàng Long, Lực Lan Anh, vân vân bởi vì đời tôi tang tóc buồn đau ngay từ lúc tôi chỉ là một đứa trẻ thơ cho đến khi 49 tuổi. Tôi đã không nói được ra lời những chuyện này của tôi với ai cho đến khi mới đây với vợ tôi.
Tôi làm sao có thể viết về những chuyện này ? Không, tôi không thể nào.
Khai Phi
Nếu như ngày ấy anh đừng
Theo chân em mãi vấn vương đợi chờ …
Nếu như nhện chẳng giăng tơ
Thì em đâu phải bơ vơ nửa đời .
Nếu như anh chẳng ngỏ lời
Thì nay em chẳng rã rời khóc anh .
Nếu như tơ chỉ se mành
Thì sao trời nỡ đành hanh duyên phần?
Nếu như anh đã có lần
Yêu em sao nỡ lìa trần hở anh?
Nếu như chẳng thức thâu canh
Thì anh đã chẳng theo tranh hiện về .
Nếu như đêm chẳng lê thê ,
Hồn em đã chẳng tỉ tê khóc thầm .
Nếu như , chỉ nếu như thôi
Thì hoa đã chẳng nổi trôi giữa dòng…
Phạm Phan Lang
26/2/2013